Θερινοί αντίλαλοι: τα δίκαια των Δικαίων

Στον απόηχο του καλοκαιριού, και πριν αρχίσουν τα μετεκλογικά μελτέμια ... κλέβω λίγο χρόνο για να παραθέσω εδώ δύο Χριστουγεννιάτικα τραγουδάκια (ηλικίας 58 ετών) που πρόλαβε και μοιράστηκε μαζί μου ο καλοκαιρινός γείτονας Δημήτρης Νιμτσιούδης από την Ζυρίχη (και από τα Δίκαια του Έβρου, απώτερα και 'απέναντι' δηλαδή από το Καβακλί της Βόρειας (Βουλγαρικής) Θράκης (Ανατολικής Ρωμυλίας)): τα  τραγούδια αυτά μου τα τραγούδησε ο Δημήτρης/Τζίμης/Μήτσος το πρωί της 4ης Σεπτεμβρίου 2015, και τα κατέγραψα όπως μπορούσα, χωρίς μαγνητόφωνο ή στενογραφία, αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη για τις όποιες παρανοήσεις ή παραποιήσεις.

[Τραγουδιόνταν εναλλάξ από δύο τετράδες νέων ανδρών, πόρτα-πόρτα σαν κάλαντα, με τα μισά κέρδη στην εκκλησία και τα άλλα μισά 'στα κλαρίνα'^ υπήρχαν και άλλα τραγούδια, καθώς το ευχετήριο άσμα άλλαζε ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, την οικογενειακή κατάσταση,κλπ (Η αρχή ήταν όμως πάντα η ίδια: άνοιξε πόρτα μου άνοιξε, άνοιξε πόρτα καναρίνα, έχω δυο λόγια να σου πω, κι αυτά είναι ζαχαρένια.)]

Κάλαντα νέου αγοριού

Να πούμε και του Χρήστου μας ένα καλό τραγούδι,
η μάνα του τον έλουζε Σαββάτο κι όλη μέρα,
και τη Δευτέρα το πρωί
από το χέρι του τον πιάνει
από το χέρι του τον έπαιρνε
και στο σχολειό τον πάει
κι ο δάσκαλος τον ρώτησε
και πως καλά το λέει
παιδί μου πούναι το χαρτί 
και που το καλαμάρι
τα γράμματα είναι στο χαρτί
κι ο νους μου στην αγάπη*
να ζεις και νάσαι Χρήστος μας
πάντα τραγούδι νάχεις
μανούλα σου να σε χαρεί
μπαμπάς να σε κερδίζει 

*εδώ ρώτησα τον πληροφοριοδότη μου τι απέγινε το καλαμάρι ... και άκρη δεν βγήκε :-)

Κάλαντα ανύπανδρου άνδρα

Να πούμε και του Γιώργου μας ένα καλό τραγούδι,
η μάνα του τον στόλιζε δέκα λογιών μετάξι,
με κόκκινο με κίτρινο 
μ άσπρο και με γαλάζιο
στους ουρανούς το γύριζε, 
στους κάμπους το τυλίγει,
και μεσ τη μέση της θάλασσας
κάθονται και το υφαίνουν
καντίνος είναι ο αργαλειός
καντίνος και το χτένι,
του Γιώργου είν ο αργαλειός,
του Γιώργου και το χτένι

   

Ένας άλλος Επιτάφιος

... που απόμεινα ξερό δεντρί σε χιονισμένο κάμπο ...

Από την Αρκαδική Ραψωδία του Ηλία Σιμόπουλου και την Τρίτη Ανθολογία του Γιάννη Σπανού ... Ο Θρήνος της Μάνας (τραγουδισμένος από την Αρλέτα):

Όλη τη μέρα που `λειπες το σπίτι μας ρημάδι.
Κι όμως πώς ήταν όμορφα σαν γύριζες το βράδυ
Κι ας τρώγαμε ξερό ψωμί κι ας έλειπε το λάδι.

Κι ας έλειπαν τα κάρβουνα φτάνει που ήσουν κοντά μου.
Αχ πως στο κάθε χτύπημα της πόρτας η καρδιά μου
Ραγίζουνταν, αγόρι μου, και μου `φευγε η λαλιά μου.

Θυμάσαι τις τριανταφυλλιές μπροστά στο περιβόλι
Που ανθίζανε την άνοιξη και πια στην κάθε σκόλη
Γιομίζαμε τριαντάφυλλα την αγκαλιά μας όλη.

Κι ο γέρος ο πατέρας σου καμάρωνε κι αντάμα
Καμάρωνα κι η δόλια εγώ, κι αν έκλαιγα τι θάμα! 
Περσότερο ξαλάφρωνε η καρδιά μου από το κλάμα.

Μεγάλωσες. Δε μ’ άκουγες. Έφευγες όλη μέρα. 
Κι όταν τα βράδια μου `λεγες «Η Λευτεριά μητέρα 
Θα ρθεί» μ’ άγγιζαν την καρδιά τα λόγια σαν φοβέρα. 

Μ’ αν μου `φευγες πρωί πρωί, προτού να φέξει, μόνος
Κι αργοκυλούσαν οι ώρες μου, κάθε στιγμή ένας χρόνος
Το `ξερα πως θα γύριζες κι ήταν γλυκός ο πόνος.

Τώρα στο παραγώνι μας κουβαριασμένη ρέβω
Σαν αστραποκαμένη ελιά και πια δε σε γυρεύω
Τι `ναι ψηλός ο ανήφορος και δεν μπορώ ν’ ανέβω.

Γιατί δεν άκουες, γιόκα μου, τη μάνα που σ’ εγέννα;
Κι αν έρθει τώρα η Λευτεριά πουν’ όλα ρημαγμένα
Τι να την κάνω, αγόρι μου γλυκό, χωρίς εσένα;

Ξεχωρίζει βεβαίως ο όρος "αστραποκαμένη (ελιά)": μια απλή διαδικτυακή αναζήτηση μας δίνει και αστραποκαμένη οξυά (που 'ταν μια κρύα βρύση, κει 'χαν οι κλέφτες μάζωξη) και αστραποκαμένη καρυ(δι)ά (εκεί που βγαίνει ένα στοιχειό) και αστραποκαμένη ιτιά (οπόχει αντάρα ΄ς την κορφή και καταχνιά ΄ς τη μέση) που στην πηγή της έπεσε το δαχτυλίδι, και, χωρίς την παρομοίωση, αστραποκαμένη μάνα (Παλαμάς, Γεωργοβασίλης), και, για να μην ξεχνάμε, "αστραποκαμένη (από την αστραποχάλαζην) Πόλη":  

Καράβιν εκατέβαινε’ς μέρη της Τενέδου,

και κάτεργον το απάντησε,

στέκει κι αναρωτά το.

Καράβιν πόθεν έρχεσαι

και πόθεν κατεβαίνεις;

Έρχομαι απ’ τ’ ανάθεμα

κ’ εις το βαρύν το σκότος,

απ’ την αστραποχάλαζην

απ’ την ανεμοζάλην

από την Πόλιν έρχομαι

την αστραποκαμένη

εγώ γομάριν δεν βαστώ

αμέ μαντάτα φέρνω

κακά δια τους Χριστιανούς,

πικρά και θολωμένα.

Οι Τουρκιώται ήρθασιν,

επήρασιν την πόλην,

απώλεσαν τους Χριστιανούς

εκεί και πανταχόθεν.

[Από Το ανακάλημα της Κωνσταντινουπόλεως]

ΑΣΤΡΑΠΟΚΑΜΕΝΟΣ ΑΙΩΝΟΒΙΟΣ ΕΛΑΤΟΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΑΚΟ (ΛΕΟΝΤΙΤΟ ΑΡΓΙΘΕΑΣ) -- Νίκος Γραμμένος

Ο Χριστός Παντοκράτωρ του Σινά

Δύσκολες ώρες φαίνεται ότι περνά η μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά (που είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ ως μοναχικός ταξιδιώτης τον Ιούλιο του 1987)... Με την ευκαιρία σημερινής ενημέρωσης για το 2015 Kurt Weitzmann Lecture στο Πρίνστον, ανακαλώ εδώ τμήμα συνέντευξης του συντηρητή έργων τέχνης Τάσου Μαργαριτώφ στην Γιούλη Επτακοίλη (Καθημερινή) πριν έναν ακριβώς χρόνο:

Το 1962 ο Τάσος Μαργαριτώφ μαζί με τον Μανόλη Χατζηδάκη, διευθυντή τότε του Β&Χ Μουσείου, ταξίδεψε στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. «Πήγαμε να δούμε τι μπορούσαμε να σώσουμε από την καταστροφή που είχε προκαλέσει στις σταυροφοριακές εικόνες ο Γουές, ο συντηρητής του Κουρτ Βάισμαν από το Πρίνστον. Θυμάμαι είχαμε εξασφαλίσει μόνο 120.000 δραχμές, τη στιγμή που ο Βάισμαν είχε κατέβει με τρία φορτηγά εξοπλισμό. Το πρώτο βράδυ ανέβηκα σε μια σκάλα για να κατεβάσω δύο εικόνες του Αποστόλου Παύλου και του Αποστόλου Πέτρου που ήθελε να δει ο Χατζηδάκης. Ανάμεσά τους είδα τον Χριστό. Μόλις είδα την εικόνα, φώναξα στον Χατζηδάκη: “Αφεντικό, εδώ έχουμε ένα αριστούργημα”. Ναι, ναι, το ξέρω, μου λέει εκείνος, το έχει μελετήσει ο Σωτηρίου, είναι του 13ου αιώνα. Τι λες, αφεντικό, του λέω, είναι εγκαυστικής τεχνικής!».

Ανάστατη Ανάσταση

Λίγο μετά την πρωτοφανή κίνηση του αναπληρωτή υπουργού Δημόσιας Τάξης να (εγ)καλέσει τον πρωθυπουργό να λάβει αποφάσεις για το θέμα των αντιεξουσιαστών ... κατηφορίσαμε, για αλλαγή, στην κάπως πιο μακρινή εκκλησία της Νέας Παναγίας (περιοχή Λευκού Πύργου) ... όπου ένας προκλητικά διεκπεραιωτικός παπάς έψαλε το Δεύτε Λάβετε Φως αρκετή ώρα μετά την μετάδοση του φωτός και το άναμμα των λαμπάδων!

Το προηγούμενο βράδυ, μία μέρα μετά την σημαδιακή άφιξη των λαθρομεταναστών στην εσχατιά της Γαύδου, η Περιφορά του Επιταφίου αναστάτωσε κάπως την καθημερινή -- ή μάλλον ... κατανυκτική -- ρουτίνα γνωστού γατοταϊστή της περιοχής ... που έκανε αμέριμνος το καθήκον του στην άκρη του πεζοδρομίου, κόντρα στο ρεύμα των πιστών...

Μία Ελληνική "Γκουέρνικα";

Αν επέμενα να είμαι συνεπής με τον εαυτό μου θα το καταδίκαζα βίαια και ανεπιφύλακτα, κάπου όμως αυτό το φαινομενικά αποτρόπαιο γεγονός δείχνει μία απελπισία και έναν δυναμισμό -- αλλά και έναν προηγηθέντα ανηλεή βομβαρδισμό -- που με συγκλονίζουν!

Αριστεροδέξια

πως εσύ, ένας δεξιός εθνικιστής, κατέληξες να θαυμάζεις έναν ανιστόρητο αριστερό;

Συμβαίνουν αυτά ... ακόμη και στις μέρες μας: λίγο μετά την ιστορική συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ ... εκλεκτοί συμπολίτες μας με αντιδιαμετρικές πολιτικές θεωρήσεις, όπως ο Θωμάς Κοροβίνης και ο Νίκος Μαραντζίδης, ενώνουν τις φωνές τους, μαζί με πολλές άλλες, κατά της δικαστικής αγωγής που υπέβαλε ο νυν υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, με δικηγόρο τον Φαήλο Κρανιδιώτη, κατά της Athens Review of Books!!! 

Νέα τάξη πραγμάτων!

Όσοι πιστοί ... κατέλθετε*:

*κατεβαίναμε με την σύντροφο τον πεζόδρομο προς το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου όταν είδαμε 3-4 γατιά να κυνηγούν ένα πουλί που είχε προλάβει να απογειωθεί -- λάθος, δεν ήταν τέσσερα αλλά δεκατέσσερα και βάλε, και δεν τους απασχολούσε το πουλί αλλά ο ταϊστής τους που μόλις είχε καταφθάσει, και κάποια από αυτά βγαίνανε από το Θέατρο Κήπου και με την βοήθεια δένδρων κατέβαιναν στον πεζόδρομο για το συσσίτιο, οπότε αναφώνησα κι εγώ ο κοινός θνητός: όσοι πιστοί κατέλθετε! (Αυτός που βλέπετε είναι από άλλη μέρα και άλλη γειτονιά, στον Άγιο Αντώνιο και το "Μακεδονικόν" ευημερεί (γαμάει και δέρνει θα μπορούσε να πει κάποιος πιο κυνικά).)