Η Γροιλανδία πρωτοσέλιδη ...

... στην τρέχουσα Guardian, οπότε δεν συγκρατήθηκα και την αγόρασα: το άρθρο αφορά την αύξηση στις εξορύξεις πολύτιμων ορυκτών που θα επιφέρει η υπερθέρμανση του πλανήτη και τις σχετικές επιπτώσεις ... πολύ πιο ενδιαφέρον ήταν πάντως το μακροσκελές άρθρο (σελ. 26-29) για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ! (Στο ίδιο τεύχος όμως μια είδηση στα ψιλά (σελ. 3) ... δίνει ένα ποιητικό ελαφρυντικό στο Ισραήλ: έως πολύ πρόσφατα το Ιράν ... απαγόρευε την εμφάνιση παραδοσιακών μουσικών οργάνων στην τηλεόραση!!!)

"Τιμίων και αμαρτωλών γαϊδάρων διήγησις ωφέλιμος"

Εδώ κι εκεί βλέπει κανείς ψήγματα αντίστασης στην καταβαράθρωση μας: χθες βρήκα ένα μικρού μεγέθους ημερολόγιο 2014 με 'αντικρυστά' κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας όπου κατά διάφορους τρόπους πρωταγωνιστής είναι το τετράποδο πάλαι ποτέ σύμβολο της Ελληνικής υπαίθρου! Λείπει βέβαια η πολύ παλιά ιστορία που αναφέρω εδώ (Σχόλια), ο τίτλος όμως του ημερολογίου παραπέμπει άμεσα και πατριδογνωστικά σε μια άλλη παλιά ιστορία (για την οποία παραπέμπεσθε εδώ και εδώ)!

Ένα σχολείο ξανανοίγει

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου ο Alpha έδειξε σε επανάληψη το ντοκιμαντέρ της Σοφίας Παπαϊωάννου για την επαναλειτουργία Ελληνικού σχολείου στην Ίμβρο -- με τέσσερις τελικά και όχι με δύο μαθητές (όπως αναφέρεται εδώ ), καθώς προστέθηκαν και δύο αδέλφια Αντιοχειακής καταγωγής. Ιδρύτρια μία Ιμβριώτισσα, η Άννα Κουτσομάλλη,  που έζησε το κλείσιμο του Ελληνικού σχολείου το 1964. (Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ .) Τραγικό πρόσωπο ο Τούρκος δήμαρχος, έποικος (φυσικά) από τον Πόντο, που δήλωσε "μακάρι να επιστρέψουν όλοι [οι Έλληνες της Ίμβρου]", ενώ εύστοχα παρέθεσε και μία 'ανατολίτικη' παροιμία, "αυτός που κλαίει δεν πρέπει να γίνεται εμπόδιο σ' αυτόν που γελάει". Οι διαθέσεις των ντόπιων Τούρκων φαίνονται άριστες, το μέλλον όμως δεν εξαρτάται μόνον από αυτές! (Νεότερα εδώ.)

[Πόσο εύκολη είναι η επιστροφή σε Τουρκοκρατούμενες περιοχές; Μπορεί η Ίμβρος να αποτελέσει υπόδειγμα για την Βόρεια Κύπρο; (Στον νου μου έρχεται αυτός ...)]

Ένας έγκλειστος πρίγκηπας

Τον βλέπω εδώ και καιρό επιστρέφοντας σπίτι μου -- φεύγοντας χρησιμοποιώ συνήθως το απέναντι πεζοδρόμιο -- να ατενίζει τον κόσμο φορώντας πάντα την ίδια πολύχρωμη μπλούζα, νέος αλλά όχι πολύ, και αναπάντεχα αισιόδοξος. Το κατάστημα 'του' όλο και πιο συχνά είναι κλειστό, αυτός όμως είναι πάντα εκεί, πίσω από τα ρολά ασφαλείας. Η κολλητική ταινία αντέχει ακόμη, οι μεγάλες βροχές δεν ήρθαν, οι περαστικοί αδιάφοροι, οι φίλοι και γνωστοί όλο και λιγοστεύουν, η παρουσία του δεν αφορά σχεδόν κανέναν πλέον... Εγώ όμως δεν μπορώ να μην περάσω από εκεί, να μην του ρίξω μια γρήγορη ματιά, ακόμη και να διαβάσω ξανά το πρόχειρο 'βιογραφικό' του ... και μόνο τότε να περάσω στο απέναντι πεζοδρόμιο για το σπίτι μου! Για τον Prince Xxxxxx γράφω, και για το αγγελτήριο του θανάτου του ("Dear brothers and sisters, we announce.......") που έμεινε κολλημένο στο εξωτερικό μέρος της βιτρίνας ... του καταστήματος απ' όπου έπαιρνα χυμό μάνγκο (φτιαγμένο στην Αίγυπτο από Σουδανέζικη πρώτη ύλη) ... και της κηδείας του στο Καθολικό Νεκροταφείο της Οδού Λαγκαδά 10: Πρίγκηπα που δεν σε ήξερα όσο ζούσες, ούτε γιατί ήρθες εδώ, ούτε πως ζούσες στην Ελλάδα, ούτε γιατί δεν επέστρεψες στην Νιγηρία (πριν ή μετά θάνατον), καλό χειμώνα...

Τσιγγάνα Μαρία

Με αφορμή την παγκόσμια συγκίνηση για το ξανθό κοριτσάκι που βρέθηκε στον μελαχροινό καταυλισμό, ας θυμηθούμε ένα παγκόσμιο τραγούδι!

"Παρουσία των Γειτόνων Mου"

Την περασμένη Τετάρτη (16-10-13) παίχθηκε σε ειδική προβολή (5 μμ) στο "Ολύμπιον" -- αίθουσα "Παύλος Ζάννας", μικρό σχετικά ακροατήριο αποτελούμενο κυρίως από Θεσσαλονικείς Εβραίους -- το ντοκιμαντέρ του παλιού Ελληνοκαναδού φίλου George Gedeon "In the Presence of My Νeighbours" με θέμα την μοίρα των Εβραίων της Ελλάδας και ειδικότερα της Θεσσαλονίκης κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως ο τίτλος υποδηλώνει, η ταινία του Gedeon έχει επίσης ως θέμα την στάση των Ελλήνων και ειδικότερα Θεσσαλονικέων Χριστιανών απέναντι στο Ολοκαύτωμα.

Καρπός υπερδεκαετούς προσπάθειας, η ταινία συγκινεί με την αμεσότητα της και ρίχνει αρκετό φως στο δύσκολο αυτό θέμα. Αναδεικνύεται για παράδειγμα η ευθύνη των δημοτικών αρχών για την καταστροφή του Εβραϊκού Νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης ΠΡΙΝ τον εκτοπισμό των Εβραίων, και τεκμηριώνεται η μετέπειτα λεηλασία και υφαρπαγή Εβραϊκών περιουσιών (παρά την θέσπιση κάποιων ευνοϊκών για τους Εβραίους νόμων). Ταυτόχρονα αναφέρονται περιπτώσεις σωτηρίας Εβραίων (απόκρυψη από Χριστιανούς, Αντίσταση στο βουνό), αλλά και περιστατικά σύγχρονου αντισημιτισμού*.

Ο σκηνοθέτης έδειξε, τόσο με την ίδια την ταινία όσο και με τις απαντήσεις του στις ερωτήσεις των θεατών, ότι είναι βαθύς και αντικειμενικός γνώστης του θέματος: για παράδειγμα, ενώ δεν διστάζει να τονίσει τις ιστορικά καλές σχετικά σχέσεις ανάμεσα σε Εβραίους και Οθωμανούς και γενικότερα  Μουσουλμάνους, επισημαίνει ταυτόχρονα την ύπαρξη Ελληνικού αντισημιτισμού σε κάποιες μη Τουρκοκρατηθείσες περιοχές όπως η Κέρκυρα. (Συγκινητική επίσης η αναφορά στον χαμό του μοναδικού Εβραίου που ζούσε στον τόπο καταγωγής του σκηνοθέτη, την Λέρο.)

Ελπίζω ότι η ταινία του George Gedeon θα φτάσει κάποτε και σε κανονικούς κινηματογράφους, ή τουλάχιστον στο Ανοιξιάτικο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της πόλης μας -- όχι μόνον η διαρκείας 47 λεπτών παραλλαγή που είδαμε, αλλά και η αρχική, διπλάσιας περίπου διάρκειας. Πριν την ταινία ανακοινώθηκαν επίσης η τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας (με περιεχόμενο που θα καθορίσει η Εβραϊκή Κοινότητα) σε ήδη επιλεγείσα τοποθεσία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, και η δημιουργία Εβραϊκού Περιπάτου**.

*ως συχνός περιπατητής στους δρόμους της Θεσσαλονίκης μπορώ πάντως να βεβαιώσω ότι οι Ισραηλινοί τουρίστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι φορώντας το χαρακτηριστικό καπελάκι (κιπά), το οποίο επίσης φορούσαν, αρκετοί από αυτούς, κατά την συναυλία του Νταλάρα και της Γλυκερίας στο Θέατρο Δάσους τον Ιούλιο :-)

**δυστυχώς ο εκπρόσωπος του Δημάρχου που έκανε την ανακοίνωση υπέπεσε στο ατόπημα να πει ότι οι Χριστιανοί Θεσσαλονικείς είναι απόγονοι προσφύγων του 1922 (ξεχνώντας δηλαδή και τους Νοτιοελλαδίτες που ήρθαν εδώ από το 1912 και μετά και τους γηγενείς 'Μπαγιάτηδες'): είναι εύκολο, και όχι τυχαίο, να φτάσει κανείς, αντιδρώντας στην ένοχη σιωπή για το δράμα των Εβραίων, στο άλλο άκρο και να θεωρεί την Θεσσαλονίκη -- βλέπε και Mazower -- πρώην Εβραιοτουρκική πόλη (ξεχνώντας τα Ρωμαϊκά μνημεία και τα Βυζαντινά τείχη και εκκλησίες και πολλά άλλα)!    

O Μιχάλης Γιαννάτος στο "Μόναχο"

Απεβίωσε αιφνίδια ο συμπαθής ηθοποιός, τον οποίο εγώ προσωπικά θυμάμαι κυρίως από την συμμετοχή του στο μνημειώδες "Μόναχο" του Σπίλμπεργκ: στην κωμόπολη των ΗΠΑ όπου ζούσα τότε η ταινία είχε παιχτεί σε μία και μοναδική προβολή (κινηματογραφικής λέσχης) την άνοιξη του 2006 και το είχα σκεφτεί πολύ πριν πάω να την δω μια και δεν είχα κοιμηθεί σχεδόν καθόλου το προηγούμενο βράδυ ... αλλά άξιζε τον κόπο έστω και μόνο για την σκηνή όπου ο αείμνηστος, ιδιοκτήτης μικρού Αθηναϊκού ξενοδοχείου όπου εξερράγη βόμβα των Ισραηλινών εκδικητών, τους πετάει τα λεφτά που του πέταξαν φεύγοντας για την ζημία κραυγάζοντας στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ -- είναι πολύ πιθανό να ήμουν ο μόνος που το κατάλαβε στην κατάμεστη αίθουσα, μια και δεν δόθηκε υπότιτλος -- "αυτά να τα πάρεις και να τα βάλεις στον κώλο σου"!